"ในสถานการณ์โควิด เมื่อพ่อแม่หรือคนที่รักป่วยหนักห...

"ในสถานการณ์โควิด เมื่อพ่อแม่หรือคนที่รักป่วยหนักหลายคนไม่มีโอกาสไปใช้เวลาในช่วงสุดท้ายร่วมกัน ทำได้เพียงโทรคุยหรือวิดีโอคอล เราสามารถพูดหรือทำอะไรได้ในช่วงเวลานั้นเพื่อให้คนที่รักจากไปอย่างสงบ รวมถึงรักษาจิตใจของตัวเองด้วยได้บ้างครับ" ผมกราบเรียนถามพระอาจารย์ไพศาล วิสาโล ในการสนทนาธรรมออนไลน์วันนี้

พระอาจารย์ให้คำแนะนำสั้นๆ ว่า "คิดถึงพระ ละทุกสิ่ง"

นั่นคือชวนให้ผู้ป่วยโน้มใจคิดถึงสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ตนเองเคารพศรัทธาตามแต่ศาสนาและความเชื่อของเขา เพื่อนึกถึงสิ่งดีงามและสงบจิตสงบใจ ระหว่างนั้นก็บอกกล่าวให้เขาสบายใจเพื่อละวางจากทุกสิ่งอย่างเพื่อจากไปอย่างสงบ

เราสามารถบอกรักและส่งความปรารถนาดีให้กับผู้ป่วยได้ กล่าวขอบคุณที่เขาดูแลเกื้อหนุนเรามาโดยตลอด พูดในสิ่งที่ทำให้เขารู้สึกสบายใจ รู้สึกดีกับชีวิตที่ผ่านมา

เราสามารถแผ่เมตตาให้เขาเป็นสุขในห้วงเวลาท้าย รวมถึงน้อมรับความทุกข์ของเขาเพื่อแบ่งปันความรู้สึกเจ็บปวดมาสู่ใจเรา แม้ไม่ได้อยู่ใกล้ แต่ถ้าตั้งจิตอธิษฐาน ตั้งอกตั้งใจ การทำเช่นนี้อาจส่งผลขึ้นในใจเขาและเราได้

ฟังแล้วผมคิดว่าการใช้เวลาในช่วงท้ายของชีวิตเพื่อสร้างความทรงจำที่ดีต่อกันเป็นเรื่องสำคัญอย่างยิ่ง เราสามารถมอบเวลา ความใส่ใจ บอกเล่าความรู้สึกด้วยถ้อยคำดีๆ ต่อกันได้ในช่วงเวลาสำคัญเช่นนี้

จากด้วยดี

จากโดยสงบ

และแน่นอนว่า หากตระหนักถึงความไม่แน่นอนว่าไม่ว่าเราหรือคนที่รักก็ล้วนแล้วอยู่บนความไม่แน่นอนด้วยกันทั้งสิ้น วันใดวันหนึ่งอาจเป็นวันสุดท้ายของเราหรือเขาได้ทุกเมื่อ การทำดีพูดดีต่อกัน ดูแลใส่ใจกันและกัน ให้เวลากัน ย่อมเป็นการเตรียมตัวที่ดีสำหรับ 'วันสุดท้าย' ที่ไม่รู้จะเป็นวันไหน

หากเรามีช่วงเวลาที่ดีด้วยกันมาตลอด ช่วงเวลาสุดท้ายแม้เศร้าและน่าอาลัย แต่ก็น่าจะน้อมใจรับด้วยความเข้าใจและยอมรับได้ง่ายกว่าการรู้สึกเสียดายว่า--ฉันน่าจะทำได้ดีกว่านี้ในเวลาที่ผ่านมา

การจากกันด้วยดีหรือ 'ตายดี' จึงสัมพันธ์กับการ 'อยู่ดี'

'วันสุดท้าย' จึงสัมพันธ์กับ 'วันนี้'

---